woensdag 4 augustus 2010

Pur sang

Tijdens onze vakantie in Nederland werd bekend dat Henk Vonhoff was overleden. Op de radio hoorde ik iemand over hem zeggen: 'hij was een liberaal pur sang'. Pur sang klinkt een stuk interessanter dan 'in hart en nieren' of 'tot in het diepst van zijn ziel'. Het is Frans en dus een beetje sjiek.

Maar wanneer een Fransman het over pur-sang (met een streepje tussen de twee woorden) heeft, kan het eigenlijk alleen over un pur-sang, een volbloedpaard gaan. In figuurlijke zin komt de uitdrukking wel eens voor, maar lang niet zo vaak als bij ons. En dan nog als kwinkslag, bijvoorbeeld wanneer het gaat over een paardenfokker die tevens heel bedreven is op een ander terrein, de politiek bijvoorbeeld. Pur-sang staat dan meestal tussen aanhalingstekens, om duidelijk te maken dat het om een woordspeling gaat. De uitdrukking wordt vaak gebruikt met tussenvoeging van het woordje 'de': un libéral de pur-sang zou je in dat geval van Vonhoff kunnen zeggen (even afgezien van het verschil tussen Nederlandse en Franse liberalen).

De Petit Robert (de Franse Van Dale zeg maar) kent de figuurlijke betekenis van pur-sang niet eens. Dus in het Frans zeker niet te pas en te onpas gebruiken, deze uitdrukking. Soms zijn de Nederlanders Franser dan de Fransen.

3 opmerkingen: