donderdag 6 mei 2010

Ademende sleutel?

In de loop der jaren heb ik in en rond mijn huis heel wat afgeklust. Dat doe je vanzelf, wanneer je je niet blauw wilt betalen aan artisans. Uitgeleerd ben je natuurlijk nooit, dus sta ik er altijd met mijn neus bovenop, wanneer er dan wel eens een deskundige aan het werk is, zoals laatst. Deze was bezig was met het in elkaar zetten van een apparaat en vroeg of ik misschien une clé haleine bij de hand had. Een wat? Hij liet zien dat het een soort schroevendraaier moest zijn waarmee je een schroef vanuit de binnenkant kon vastdraaien. O ja, zoiets had ik wel eens gezien, noemen we dat in het Nederlands niet een inbussleutel?
Une clé haleine, het woord bleef me bezighouden. In mijn Petit Robert was heel wat te vinden over haleine, mauvaise haleine (slechte adem), de longue haleine (van lange adem), maar niet wat ik zocht. Googelen dus maar. En nou komt het wonderlijke: je typt clé haleine in en vervolgens krijg je een hele lijst met hits onder de naam … clé Allen! Googelen werkt dus blijkaar ook fonetisch (althans in het Frans). Zeer nuttig voor Nederlanders zoals ikzelf, die zich interesseren voor de mysteries van de Franse taal. Ik was er weer eens ingetrapt. Allen wordt door de Fransen uitgesproken als haleine. La clé Allen blijkt een merknaam te zijn, lang geleden gedeponeerd door de Allen Manufacturing Company, in de Verenigde Staten.

Nog even iets over de inbussleutel. 'Inbus' is een acroniem, dat wil zeggen dat de eerste letters van een begrip op zichzelf weer een woord vormen. Zo is de Innensechskantschraube Bauer und Schaurte de inbusschroef geworden en de schroevendraaier die daarbij past de inbussleutel. Innensechskantschraube betekent binnenzeskantschroef. Bauer und Schaurte is het bedrijf dat in Duitsland het octrooi voor deze soort schroef heeft. Acroniemen zijn heel praktisch, zeker voor Duitsers, want die zijn meesters in het aan elkaar plakken van zelfstandige en bijvoegelijke naamwoorden, waardoor veel woorden nogal lang worden. Gib mir mal die Innensechskantschraube Bauer und Schaurte, Schatz! is toch wel wat omslachtig. Er bestaat een hele reeks komische voorbeelden van vreselijk lange Duitse woorden. Weet je bijvoorbeeld wat een wisselwachter is? Ein Bundeseisenbahnschienenknotenpunkthinundherschieber.
Nu maar even op adem komen …

1 opmerking:

  1. Leuke blog, ik heb me op de feed geabonneerd.
    Je steekt er sowieso een hoop van op!

    Fijne dag, groetjes,

    Yvonne

    BeantwoordenVerwijderen