Urne

 Deze foto is genomen op het postkantoor. Je vraagt je misschien af wat de bedoeling ervan is. Voor de lezers die niet in Frankrijk wonen: het Franse betalingsverkeer verloopt voor een groot deel nog per cheque. Je betaalt zelf per cheque (de contributie van de sportclub, de rekening van de nieuwe wasautomaat, de reparatie van de boiler), maar soms ontvang je ook een cheque als betaling. En die moet je dan bij je (post)bank inleveren, zodat ze het geld op je rekening kunnen bijschrijven.

Maar dat allemaal terzijde. Het gaat mij om het woord urne. Wij Nederlanders denken bij een urn aan crematies en aan as in een pot op de schoorsteen. De Fransen hebben deze associatie veel minder.  Misschien ook omdat cremeren (incinérer) in Frankrijk (nog) niet zo gebruikelijk is als bij ons. Druk je duidelijk uit wanneer dit het gespreksonderwerp met Fransen is en spreek over une urne funéraire als je het over onze 'urn' hebt.

Want bij une urne denken de Fransen in de eerste plaats aan iets anders, namelijk een bus. Geen autobus, dat is un car (een andere valse vriend). Ook geen melkbus. Dat is un bidon à lait. En ook geen brievenbus, dat is une boîte aux lettres. Maar wel een bus om cheques in te gooien, bijvoorbeeld. De betaling van de schoolkantine moet gebeuren in une urne op het gemeentehuis.  Ook stembiljetten gaan in une urne. Aller aux urnes betekent dat je gaat stemmen.

Qu’est-ce que tu voudrais pour ton anniversaire, vroeg ik laatst aan een vriendin. Ze wist het echt niet. Je mettrai une urne, zei ze. Iedereen zou wat 'in de pot' kunnen stoppen. Un pot, daar weten de Fransen ook wel weg mee. Faire un pot, noemen ze het en als je ervoor uitgenodigd bent, hoef je geen geld in een pot te stoppen. Er wordt geborreld! Voor een verjaardag, een jubileum, een afscheid, of zomaar, omdat het bijna kerstvakantie is.