Taalomzwervingen door Europa

Mijn laatste bericht ging over la braderie, dat in Frankrijk 'uitverkoop' betekent en over het verschil met een (jaar)markt: la foire. Er valt nog wel iets meer over te zeggen. La foire zie je terug in het Engelse fair: fancy fair, book fair ... Wij noemen dat geen markt, maar een beurs: de vakantiebeurs, de autobeurs, de huisvrouwenbeurs. Dat woord kennen de Fransen ook: la bourse, het betekent ruilbeurs, maar vooral financiële beurs: La bourse de Paris. In het Nederlands is dat overigens niet anders: de Beurs van Amsterdam.

Een grote tentoonstelling noemen de Fransen le Salon: le Salon de l'Automobile bijvoorbeeld of de zeer bekende Salon de l'Agriculture, waar niet alleen het beste van de Franse veestapel wordt tentoongesteld, maar ook de crème de la crème van de Franse politiek zichzelf graag komt laten zien.

Waarom 'salon', vraag je je misschien af? Het is toch ook woonkamer, huiskamer? De oorsprong van dit gebruik van het woord salon gaat terug tot le salon carré du Louvre, die vanaf de 18e eeuw dienst deed als expositieruimte voor de schilders van de Académie royale de peinture et de sculpture. Later werden al dergelijke grote tentoonstellingen, niet alleen op kunstgebied, zo genoemd.

Ieder jaar vindt in maart in Parijs le Salon du Livre plaats. Het is de (bescheiden) Franse versie van de beroemde Frankfurter Buchmesse, die morgen begint. Met het Duitse woord Messe doemt daarmee het volgende taalmysterie op. Waarom Messe, want dat betekent toch kerkdienst? Dat klopt helemaal: in de middeleeuwen waren grote feesten en markten verbonden met religieuze vieringen. Trouwe bloglezers zullen op dit moment onmiddellijk opspringen van hun stoel en roepen: daar had je het al eerder over gehad! Inderdaad, het was in mijn bericht van 27 mei 2010, toen ik vertelde over la kermesse en dat het komt van het Nederlandse kerk-mis. We hebben hier dus in drie talen met dezelfde etymologie te maken.

Ik ga naar Frankfurt deze week, ben benieuwd wat ik daar allemaal aan taalwonderen zal beleven. Binnenkort verslag!