donderdag 22 november 2012

Zlatanesque

Nog een klein staartje aan mijn post van vorige week over het werkwoord zlataner dat zich een plaatsje probeert te veroveren in de Franse taal.
Vanochtend hoorde ik in een Frans nieuwsbericht dat gisteravond, tijdens de wedstrijd AC Milan tegen Anderlecht, de Franse Milan-speler Philippe Mexès heeft geprobeerd de stunt van Zlatan Ibrahimovic te imiteren. Ook hij maakte een omhaal met zijn voet, met zijn rug naar het doel. Kenners (waaronder ik mijzelf overigens niet schaar) noemen dit een schaarbeweging, in het Frans 'un ciseau'. Zijn doelpunt was sensationeel: ZLATANESQUE!!

zondag 18 november 2012

Zlataner



De Franse taal lijkt er weer een woord rijker op geworden te zijn, een werkwoord om precies te zijn: zlataner. De voetbalkenners onder u zullen hierin onmiddellijk Zlatan Ibrahimovic herkennen, voormalig Ajax-coryfee en tegenwoordig stervoetballer van Paris St Germain (PSG). Het zijn les Guignols de l’Info die het woord kort geleden hebben geïntroduceerd, zie bijgaand filmpje: http://www.youtube.com/watch?v=3sRprsvW0Lc

Sindsdien wordt er hevig heen en weer gediscussieerd over dit nieuwste néologisme en de Fransen zijn het over de betekenis ervan ook nog niet helemaal eens. Zlataner “de tegenstander inmaken of een lesje leren” lijkt nog het meest voor de hand te liggen, want dat kan Zlatan als de beste. Maar ook wanneer hij er niet aan te pas komt, kan een team worden “gezlataneerd”, zoals wel blijkt uit de krantenkop in l’Equipe:  http://www.petitionduweb.com/Petition_contre_l_emploi_du_verbe_zlataner_a_outrance-32171.html. Dit lijkt de kansen voor zlataner om ooit in het woordenboek terecht te komen te vergroten.
Zlatan is een veelzijdig persoon en wat mij betreft zijn er nog wel een aantal alternatieven aan te dragen voor de betekenis van zlataner. Wat dacht je van:

1.    Zlataner“de tegenstander op een gewelddadige manier buiten gevecht stellen”. Zlatan is geen lieverdje. Momenteel is hij bijvoorbeeld voor twee wedstrijden geschorst, na een rode kaart in dezelfde wedstrijd waar de link hierboven over gaat (PSG – St Etienne).
2.    Zlataner  “voor een astronomisch bedrag verkopen of verkocht worden”. Zlatan heeft al bij heel wat Europese topclubs gespeeld en het is bekend dat het bij de transfers steeds weer om recordbedragen ging. Bij de laatste transfer naar PSG was dat 20 miljoen euro en Zlatan hield er zelf een jaarsalaris van 14 miljoen euro aan over. 
3.    Zlatanereen goal maken die nog het meest op een circusstunt lijkt. Zlatan presteert het regelmatig (in zijn Ajax-tijd bijvoorbeeld de befaamde dribbel langs zes spelers). Recentelijk deed hij het weer, tijdens een vriendschappelijke wedstrijd tegen Engeland. Hij scoorde alle vier de doelpunten en de laatste goal was werkelijk … zlatané.

De tijd zal uitwijzen of zlataner een blijvertje is en in welke betekenis precies. En jij? Wat associeer jij het meest met zlataner 

zondag 11 november 2012

Friendly


Een tweetal opmerkelijke Franse nieuwtjes van de afgelopen week:

Het gaat om het onderschrift onder een felicitatiebrief aan de Amerikaanse president Obama, na diens verkiezingsoverwinning. Aan die brief, natuurlijk geschreven door zijn secretariaat, wilde Hollande een persoonlijke noot toevoegen. Iets in de trant van amicalement  leek hem wel aardig. Wat zou dat zijn in het Engels, moet hij gedacht hebben. Als ik er nou eens ‘friendly’ van maak, dan zit ik er vast niet ver naast … Dus wel. Nu is het maken van een fout in een vreemde taal niet zo erg (we kunnen er allemaal over meepraten). Wat wel erg is, is het gebrek aan professionaliteit die achter deze misser, uitglijder en instinker schuilgaat. We hebben het hier over het hoogste staatsniveau, en dan laat je zoiets checken, lijkt me! Saillant detail: Frankrijks president heeft gestudeerd aan de prestigieuze Ecole Nationale d’Administration.

Taxe Nutella
Tweede opmerkelijke nieuwsfeit: la taxe Nutella. Na de taxe soda, belasting op suikerhoudende dranken, erfenis uit het tijdperk Sarkozy, zogenaamd bedoeld om ons te beschermen tegen zwaarlijvigheid, is dit de nieuwste creatieve vinding van de Franse regering om geld in het lege overheidslaatje te brengen. Het plan is om een belastingverhoging van 300% te gaan invoeren op producten die palmolie bevatten. Het nationale 'petit dèj'- en goûter-smeersel Nutella is daar een voorbeeld van en uiteraard zijn ze bij Ferrero onmiddellijk in opstand gekomen. Ook bij deze belasting is de achterliggende gedachte dat wij door de hogere prijs zullen worden ontmoedigd om producten met palmolie (dat een verzadigd vet is) te kopen en dat dit onze gezondheid ten goede zal komen. Maar we weten natuurlijk wel beter.
 

vrijdag 2 november 2012

Encore le petit lait


Mijn post van 8 oktober ging over de uitdrukking boire le petit lait. Een van mijn lezers, Ingrid, die in de Périgord woont en daar een kaasboerderij heeft maakte mij attent op het volgende interessante verschil, dat ikzelf niet kende, de meeste Fransen ook niet (volgens Ingrid) en jij misschien ook niet.
-       Wanneer je van melk kaas maakt, blijft er de ‘wei’ over, dat is een min of meer heldere, lichtgele vloeistof, die veel melksuiker, maar relatief weinig eiwitten en vetten bevat. De eiwitten en vetten zitten namelijk in de kaas. Deze ‘wei’ heet in het Frans le petit lait. Er zijn een paar frisdranken die (gedeeltelijk) op basis van wei worden gemaakt: Taxi en Rivella.
 
-       Wanneer je van melk boter maakt, haal je de vetten uit de melk, maar de eiwitten blijven erin zitten. Je houdt een witte vloeistof over, die wij karnemelk noemen (naar de naam van het proces: karnen) en de Fransen: babeurre, lait battu, lait de beurre of lait ribot. Technisch gezien is karnemelk magere gefermenteerde melk. Omdat we er in Nederland meer van drinken dan via karnen geproduceerd kan worden, wordt er magere melk gefermenteerd en onder de naam karnemelk verkocht. Wil je in Frankrijk karnemelk drinken, zoek dan in de supermarkt naar een van de bestaande benamingen: babeurre, lait ribot (Bretagne), lait battu, lait fermenté, of el'ben (arabisch). Of ga naar Ingrids boerderij!


Zij was zo vriendelijk om mij deze foto ter beschikking te stellen. Je ziet daarop haar man Rik met in zijn hand de ‘wrongel’ en in de kaasbak de ‘wei’, le petit lait dus. Op Ingrids gezellige en informatieve blog http://paquerette2.wordpress.com/ vind je nog veel meer informatie over haarzelf en haar Nederfranse familie in de Périgord.