Mystères de campagne

Nicolas Sarkozy en François Hollande zijn als laatste twee kandidaten overgebleven in het verkiezingscircus dat les présidentielles 2012 heet. Komende zondag, 6 mei, zullen we weten wie voor de komende vijf jaar president van Frankrijk wordt en kunnen we eindelijk weer over tot de orde van de dag.

Voor de liefhebbers: woensdagavond 2 mei vindt het enige rechtstreekse debat tussen de twee kandidaten plaats. Het wordt rechtstreeks uitgezonden op TF1 én France 2 om 21.00 uur.

Niet alleen de uitslag blijft nog even een mysterie, maar vooral ook veel van het jargon in de media. Vandaag bijvoorbeeld kon je overal lezen: “C’est le J – 8 avant le deuxième tour”. Het betekent dat er nog 8 dagen te gaan zijn voordat de tweede verkiezingsronde plaatsvindt. Le jour J is de Franse uitdrukking voor ‘dé dag’ (het Engelse D-Day).

Of deze: “Nicolas Sarkozy déjeune à son QG de campagne ce samedi midi.” Waar precies gaat hij lunchen? QG staat voor quartier général, het hoofdkwartier van waaruit wordt ‘geopereerd’. Elke politieke partij heeft een QG, de Parti Socialiste bijvoorbeeld in de Rue Solférino. Voor hun verkiezingscampagnes hebben de kandidaten bovendien een speciaal QG en dat van Sarkozy bevindt zich in de Rue de la Convention. Sarkozy kennende, kun je daar vast ook wel een behoorlijk hapje eten …

Afkortingen als QG heten acroniemen of sigles (je neemt de eerste letters van de woorden waar het om gaat en die vormen een nieuw woord). De Fransen houden er erg van. Vooral wanneer namen een beetje lang zijn. Zoals die van Dominique Strauss-Kahn (DSK) of Nathalie Kosciusko-Morizet (NKM). De laatste was onder Sarkozy ministre de l'Écologie, du Développement durable, des Transports et du Logement en is nu zijn woordvoerdster. Le phasme wordt ze ook wel genoemd, de wandelende tak, omdat ze zo lang en dun is en redelijk lethargisch.

Een andere manier van afkorten is het gebruik van zogenaamde metonymieën. Het betekent dat je maar een deel van de hele term gebruikt. De Fransen passen ze vaak toe, vooral in de politiek. “Hollande en meeting à Bercy” staat er dan bijvoorbeeld in de krant. Bercy betekent in dit verband le Palais Omnisports de Bercy, het grote sportpaleis in het 12^e arrondissement van Parijs, bekend vanwege grote (sport)evenementen en concerten. Maar over het algemeen denkt iedere Fransman bij Bercy aan het dichtbij gelegen Ministerie van Financiën.

Ook de premier ministre heeft op die manier recht op zo’n metonymie, namelijk Matignon, de officiële residentie. “Martine Aubry en pole position pour Matignon” betekent dat deze tweede vrouw van de PS de aangewezen persoon lijkt om premier ministre te worden onder Hollande, mocht deze het zondag gaan halen. Hijzelf mag in dat geval in het Elysée neerstrijken. Eerst maar eens dat debat …

Wil je aanstaande zondag samen met miljoenen Fransen de uitslag weten voordat we daar officieel over mogen praten, ga dan naar Twitter en let op codenaam PAYS BAS …

Geen woord meer!

Ça y est! Dimanche, c’est le scrutin! Nee, ik zit hier geen gros mot op te schrijven. Het betekent dat aanstaande zondag de stemming plaatsvindt. Voor de presidentsverkiezingen wel te verstaan. De acht kandidaten mogen geen mailtje, telefoontje, tweet, facebookbericht, brochure of welke andere vorm van communicatie dan ook meer naar buiten brengen. Fini les bains de foule, de ‘baden in de menigte’, fini les “mietieng”. Ook de media moeten zich eraan houden, geen interviews op TV of in de krant. Doe je het toch, dan moet je een boete van 3750 euro betalen (wat eigenlijk nog wel meevalt gezien de belangen die er op het spel staan).

Vannacht (vrijdag) om 24.00 is de campagne voorbij en dient er een absolute radiostilte te heersen. Dat is zo geregeld in le code electoral, opdat de Franse bevolking even op adem kan komen na al die weken van acht kandidaten zin en vooral onzin te hebben moeten aanhoren. Nee, dat is natuurlijk niet de echte reden. Die is dat de verkiezingen zo eerlijk mogelijk moeten verlopen en er niet op het laatste moment nog van allerlei steekspelletjes worden gespeeld. Want de kandidaten zijn tot alles in staat om Frankrijks hoogste ambt in de wacht te slepen.

Heel even bijkomen dus en dan zondag … aux urnes – naar de stembus! In de peilingen – les sondages – staat François Hollande er steeds beter voor. Maar Sarkozy heeft gedreigd in de tweede ronde sterk terug te komen in de een-op-een-confrontaties. Wanneer het zover komt tenminste en het niet zo gaat als in 2002 toen Jean Marie Le Pen (Front National) plotseling meer stemmen bleek te hebben dan Jospin (Parti Socialiste). Le Pen mocht het toen in de tweede ronde tegen Chirac opnemen. Of het dochter Marine dit keer ook gaat lukken? Hoe dan ook schijnen er tussen 6 en 8 miljoen kiezers te zijn die het nog niet weten (zij zijn flottants, zie mijn vorige bericht). Op de ruim 43 miljoen kiesgerechtigde Fransen is dit dus tussen de 15 en 20%!  

Het blijft dus spannend wie het volgende quinquennat in de wacht gaat slepen (het mandaat van vijf jaar). Even rust dit weekend, voordat de storm zondagavond om 20.00 losbarst. Wil je al voor die tijd een idee krijgen over de uitslag? Kijk dan op Franstalige sites uit België en Zwitserland, want die hebben aangekondigd de Franse regels aan hun laars te lappen en al veel eerder met de eerste prognoses te komen. Ik kan niet wachten …

Boussole électorale

We blijven nog even bij de meetinstrumenten. Geen barometer dit keer, maar een kompas, het Kieskompas om precies te zijn. Misschien herinner je je deze Nederlandse vinding van het van de laatste verkiezingen in Nederland. Het is een instrument om je te helpen te bepalen welke partij het beste past bij je persoonlijke politieke overtuigingen.

In Frankrijk vindt volgende week zondag, 22 april, de eerste ronde van de presidentsverkiezingen plaats. Veel kiezers weten nog niet op wie ze gaan stemmen (en of ze gaan stemmen). Het zijn de zogenaamde zwevende kiezers. In het Frans heten deze les électeurs flottants, ‘drijvende’ kiezers. Frankrijk kende nog geen kieskompas, maar daar is dankzij deze puur Nederlandse uitvinding verandering in gekomen. Een paar weken geleden is de Franse versie ervan gelanceerd.

De naam? Le compas électoral zou je denken, maar dat is te gemakkelijk vertaald. De Franse en Nederlandse kompassen zijn namelijk valse vrienden. Wat wij een kompas noemen is voor de Fransen une boussole. Ze kennen wel le compas, maar het betekent iets anders, namelijk de passer. De naam is dus la boussole électorale en meer erover kun je vinden onder www.laboussolepresidentielle.fr.

Frankrijk is niet het enige land dat het kieskompas heeft overgenomen. Het is ook al geëxporteerd naar Tunesië, Marokko, Egypte, Turkije, Canada en Mexico. Een wereldwijd succes dus voor de wetenschappers van de Vrije Universiteit. Ook deze Franse versie voorziet blijkbaar duidelijk in een behoefte, want de website wordt druk bezocht. De Fransen gaan vast de juiste keuze maken, à moins qu’ils ne perdent la boussole …

Rayonnement numérique

Nog een paar weken, dan vindt de eerste ronde van de Franse verkiezingen plaats. Tijd om eens wat aandacht te gaan besteden aan opvallend verkiezingsjargon. Vandaag stuitte ik op le baromètre de rayonnement numérique. Het is iets nieuws in Frans verkiezingsland.

Op het eerst gezicht lijkt dit niets met verkiezingen te maken te hebben, een onbegrijpelijke kreet die eerder aan een ernstig stralingsongeluk in een nucleaire centrale doet denken.  Le baromètre, tot zover gaat het nog. Numérique is het Franse woord voor digitaal. Le rayonnement is de straling van de zon, nucleaire straling en dergelijke, of figuurlijke straling (uitstraling).

Le rayonnement numérique is dus digitale uitstraling. De vertaling van le baromètre de rayonnement numérique zou een leuke zijn voor de komende examens van de vertaalopleidingen Frans. Ik hou het voorlopig bij ‘de graadmeter voor de aanwezigheid van de verkiezingskandidaten in de sociale media’. We hebben het hier dus over de mate waarin zij aan ‘social networking’ doen. De Fransen zijn er weer eens in geslaagd een prachtige kreet te verzinnen, zonder een woord Engels erin!

François Hollande heeft de beste digitale uitstraling, hij is ‘le leader’ (helemaal zonder Engels gaat het niet). De vijf belangrijkste kandidaten (Sarkozy, Hollande, Mélenchon, Le Pen, Bayrou) blijken allemaal een website te hebben. Die van François Hollande wordt het meest bezocht. Hij heeft ook de meeste volgers op Twitter, hoewel Jean-Luc Mélenchon verreweg de meeste tweets uitstuurt. Marine Le Pen wordt het best bekeken op YouTube en Nicolas Sarkozy heeft de meeste vrienden op Facebook.

Wat ook blijkt is dat de rayonnement numérique van de kandidaten gelijke tred houdt met hun populariteit in de opiniepeilingen. Sinds de kandidaten dat in de gaten hebben, hebben ze er een schepje bovenop gedaan. Ze schijnen nu bijvoorbeeld allemaal een IPhone App te hebben. Die ga ik gedurende de Paasdagen eens in alle rust bestuderen. Ik zal er binnenkort un compte rendu numérique van geven, via dit blog. Wie weet wat dat voor mijn eigen rayonnement nog voor gevolgen gaat hebben! Voor alle zekerheid ga ik dit blogbericht ook maar even tweeten …

Joyeuses Pâques!