Academische vraag

In Le Figaro van 11 oktober j.l. stond een paginagroot artikel met als titel L’Académie française lance la bataille du Net, wat zoveel wil zeggen als: de Académie française gaat de strijd aan met het Web. Door middel van een speciale rubriek op haar website: Dire, ne pas dire. Een beetje laat misschien, voor een dergelijk gerenommeerd  instituut, maar goed: vaut mieux tard que jamais (beter laat dan nooit).

Wat is ook al weer de Académie française? Het betreft een van de fundamentele instituten van de Franse cultuur, opgericht in 1635 door Richelieu. ‘La principale fonction de l’Académie sera de travailler avec tout le soin et toute la diligence possibles à donner des règles certaines à notre langue et à la rendre pure, éloquente et capable de traiter les arts et les sciences’, zo luidt het doel van de Académie volgens haar statuten. Je zou de Académie de waakhond van de Franse taal kunnen noemen. Een van haar hoofdtaken is het maken van een woordenboek, le Dictionnaire de l’Académie française, dat inmiddels aan de negende editie toe is. Ook is de Académie sterk betrokken bij het ver houden van het Engels in de Franse taal, door middel van deelname in la Commission générale de terminologie et de néologie. Deze commissie stelt onder andere alternatieve Franse termen voor, ter vervanging van Engelse (hieraan heb ik in mijn boek Meer sjans met Frans een apart hoofdstuk gewijd). Onder de veertig leden van de Académie, die ‘les immortels’ worden genoemd, bevinden zich beroemde schrijvers, filosofen en staatslieden als Valéry Giscard d'Estaing, Jean-Christophe Rufin, Simone Veil, Eric Orsenna of de inmiddels overleden schrijfster Marguerite Yourcenar.

En nu dus l’Académie op het web om de Fransen online te instrueren over hoe het wel en niet hoort. Maar ook om discussies op gang te brengen tussen l’Académie Française et le peuple de France. Ik ben licht verontwaardigd over het feit dat de buitenlanders in Frankrijk en de francofielen en Franse taalexperts buiten Frankrijk blijkbaar geen deel uitmaken van deze interactie (zij behoren immers niet tot le peuple français), maar toch leek mij deze nieuwe actie van de Académie geweldig nieuws om met mijn bloglezers te delen!

Het is nog geen Sinterklaas, maar vol verwachting klopte mijn hart toen ik naar de site van de Académie ging. Hoe groot was mijn teleurstelling. Zegge en schrijve tien items worden behandeld. Dit was een maand geleden al zo en nu nog steeds, dus blijkbaar geen vergissing. Zelf oordelen? Surf dan naar: www.academie-française.fr , kies vervolgens de rubriek ‘Actualités’ en klik daarna op ‘Dire, ne pas dire’. Wanneer het lukt tenminste, want zelf ben ik al enkele keren op een boodschap gestuit, dat de site helaas niet te bekijken is vanwege onderhoud en dat je het in 2012 nog maar eens moet proberen ...

Een item dat wordt behandeld is bijvoorbeeld dat je moet zeggen je travaille à Paris en niet je travaille sur Paris. Of dat pas de souci (zie mijn blogbericht van 2 november 2010) een mode-uitdrukking is. Niet echt spectaculair allemaal. Daarnaast staat er een kort ‘blogbericht’ van een van de leden van de Académie, die zich erover opwindt, dat op zijn treinticket ‘coach’ staat in plaats van voiture en ‘seat’ in plaats van siège. Ik ken de frequentie van de blogberichten niet, ik weet dat er al eerdere zijn verschenen, maar die kun je niet meer teruglezen, jammer. Laat staan dat je je kunt abonneren. Bovendien is de lay-out van Dire, ne pas dire dermate magertjes van opzet, dat je je afvraagt of men niet per ongeluk een concept-versie op het net heeft gezet. Als communicatiemethode staat er alleen een emailadres, waarheen le peuple zijn commentaren kan sturen. Of deze ook openbaar gemaakt worden is niet duidelijk. Van een instituut als l’Académie française zou je meer mogen verwachten, niet alleen qua presentatie, maar ook qua inhoud. Ik begrijp ook niet de toegevoegde waarde van Dire, ne pas dire ten opzichte van het wél interessante Questions de langue onder hetzelfde hoofdstuk Actualités.

Misschien zou ‘la vieille dame du Quai Conti’, zoals de Académie ook wel wordt genoemd, beter in haar coupole kunnen blijven, in plaats van contact te zoeken met het volk. Nee, la bataille du Net, ce n’est pas encore gagné …

Er is gelukkig ook goed nieuws. Recentelijk zijn namelijk ook andere initiatieven ontplooid voor interactief Frans leren die zeer veel interessanter zijn. Daarover de volgende keer.