Grote mond

Het woord répondre ken je natuurlijk, het betekent 'antwoorden'. Voorbeelden:
-       een vraag beantwoorden: répondre à une question
-       wil je me alsjeblieft antwoorden!: réponds-moi, s’il te plaît!

Wat minder voor de hand ligt, is répondre in de betekenis van ‘een grote mond hebben’. Een gesprek over brutale kinderen kan bijvoorbeeld deze opmerking bevatten : Il est difficile en ce moment, il n’a que 4 ans, mais il me répond régulièrement … Wat zoveel wil zeggen als: hij is lastig op dit moment, hij is nog maar 4 jaar, maar geeft me regelmatig een grote mond.

Vreemd eigenlijk, deze betekenis van répondre. Het doet denken aan opvoedingsmethoden uit vroeger tijden, met andere omgangsvormen tussen volwassenen en kinderen. Tijden waarin kinderen niet zomaar het woord tot hun ouders konden richten, en zeker niet in kritische zin. Het wordt door mijn woordenboek Petit Robert bevestigd, dat deze betekenis van répondre verklaart met ‘se justifier lorsque le respect commande le silence.’ (zich verdedigen terwijl uit respect gezwegen zou moeten worden). Gelukkig mogen kinderen in het hedendaagse Frankrijk wel gewoon iets terugzeggen, behalve dan wanneer het brutaal is.

‘Dat kind heeft een grote mond!’ vertalen met ‘cet enfant a une grande bouche!’ gaat dus niet. Het zou betekenen dat het letterlijk een grote mond heeft. Ook wanneer je het over een volwassene hebt die een grote mond heeft, kun je répondre niet gebruiken. Is bedoeld ‘een grote mond opzetten’ (schelden, vloeken en tieren), dan is de uitdrukking il est fort en gueule op zijn plaats. We zeggen ook wel dat iemand een grote mond heeft, (dat wil zeggen veel praatjes), maar weinig daden wanneer het erop aan komt. Dan wordt de grote mond in het Frans iets in de trant van: il parle bien, mais …