Ce n’est pas la mort du petit cheval, hoorde ik laatst weer eens iemand zeggen. Een prachtig poëtische uitdrukking, met een doodnormale betekenis, bijvoorbeeld om te zeggen het geen ramp is wanneer je niet bij die bijeenkomst kunt zijn of dat boek niet volgende week al kunt teruggeven. Ce n’est pas grave of woorden van dergelijke strekking zijn natuurlijk ook goed. Als je maar niet zegt: ‘ce n’est pas une rampe …’
De positieve variant van de uitdrukking bestaat ook: c’est la mort du petit cheval en de betekenis daarvan is uiteraard precies tegenovergesteld: het is het einde, de situatie is zeer ernstig, alles is verloren.
Waarom dat kleine paard en waar komt de uitdrukking vandaan? Dat wilde ik nu wel eens weten. Ik heb er diverse woordenboeken op nageslagen, maar daar werd ik niet veel wijzer van. Op internet vond ik een verwijzing naar een lied van Georges Brassens: Le petit cheval blanc. En ook naar de titel van de roman La mort du petit cheval van Hervé Bazin, uit 1950. De titel is ontleend aan een zin in het boek: Madame mère a perdu: “c’est la mort du petit cheval”. Deze zin doet vermoeden dat het gaat om een spel, waarbij ‘madame mère’ dus blijkbaar de verliezer was. Gaat het inderdaad om een casino-gokspel uit de jaren dertig van de afgelopen eeuw, zoals ik ergens las? Persoonlijk doet het me denken aan le jeu des petits chevaux, ontstaan in dezelfde tijd. Dit Franse gezelschapsspel ken je misschien eerder als Ne t’en fais pas (ons ‘Mens erger je niet’). In dat spel kun je een paard van je tegenstander omgooien, die dan opnieuw moet beginnen. Helemaal niet leuk! Al met al blijft de oorsprong van de dood van het kleine paardje schimmig. Misschien is er onder de lezers iemand die er meer over kan zeggen? REAGEER!Hangt het leven niet van toevalligheden aan elkaar? Op het moment dat ik ce n’est pas la mort du petit cheval als onderwerp voor mijn blogbericht kies, kom ik uit bij Georges Brassens en wat blijkt: volgende week (29 oktober) is het de dertigste sterfdag van de zanger en VANDAAG (22 oktober) is het ook nog eens negentig jaar geleden dat hij werd geboren! Op France 2 was afgelopen week de prachtige film Brassens, la mauvaise reputation, over zijn leven te zien en deze dagen is er natuurlijk veel aandacht voor hem. Genoeg reden dus voor een link naar YouTube. Er bestaat geen Fransman die beter articuleert dan Brassens, maar toch geef ik je de tekst er even bij. En nu maar lekker melancholiek wegdromen, het is tenslotte herfst …
Le petit cheval dans le mauvais temps
qu'il avait donc du courage
c'était un petit cheval blanc
tous derrière, tous derrière
c'était un petit cheval blanc
tous derrière et lui devant.
Il n'y avait jamais de beau temps
dans ce pauvre paysage
il n'y avait jamais de printemps
ni derrière, ni derrière
il n'y avait jamais de printemps
ni derrière, ni devant.
Mais toujours il était content
menant les gars du village
à travers la pluie noire des champs
tous derrière, tous derrière
à travers la pluie noire des champs
tous derrière et lui devant.
Sa voiture allait poursuivant
c'est alors qu'il était content
tous derrière, tous derrière
c'est alors qu'il était content
tous derrière et lui devant.
Mais un jour dans le mauvais temps
un jour qu'il était si sage
il est mort par un éclair blanc
tous derrière, tous derrière
il est mort par un éclair blanc
tous derrière et lui devant.
